Robertsport

Het is prettig om ervaringen uit te wisselen met iemand die al langer in Liberia woont en ook een Nederlandse achtergrond heeft. Dat schept, hoe raar dat misschien ook lijkt als je in Nederland woont, toch een band. Je hebt iets gemeen. Willem vertelt deze avond ook zijn ervaringen van acht jaar geleden, toen hij drie maanden gekidnapt is geweest, samen met een Japanse arts in Ethiopië en Somalië. Daar worden we wel stil van.

Wat een sterke geest heb je nodig om daar min of meer ongeschonden uit te komen. Bijzonder dat iemand dit met ons deelt. Willem heeft nog een aantal goede contacten voor me en zal me voorstellen aan Augustine, een collega die voor de international rescue committee werkt. Ik ben benieuwd.

Op zaterdag gaan we naar Robertsport. We hebben gepland om daar met onze kinderen oud en nieuw te vieren en willen dus even checken, of het ‘wat’ is. Het initiële plan was, om vroeg te vertrekken, je moet namelijk eerst over een eindeloos lange markt bij de haven  en kan dan als het meezit stapvoets rijden, als het tegenzit sta je stil. Vrijdagavond wijzigt dat plan echter, want ik krijg een mail van Augustine, die vraagt of ik met hem mee wil naar het JDJ kinderziekenhuis, waar hij vrijwillig een poli draait voor kinderen met diabetes type 1. Dan merk ik weer hoe graag ik actief wil worden, want ik ben in staat om hier alles voor af te zeggen, en wil dus heel graag later vertrekken naar Robertsport. Pat begrijpt dit volkomen. Ik word dus zaterdagochtend om 9.00 uur opgehaald door Augustine en Pat zal me om 12 uur ophalen,  waarna we doorrijden naar Robertsport.

Augustine vertelt onderweg van alles over zijn vrijwillige poli. Het gaat om kinderen tot 18 jaar, voor wie deze zorg  en insuline en spuiten gratis is. Als we in het ziekenhuis aankomen word ik eerst rondgeleid . We beginnen op de eerste hulp. Het is een oud ziekenhuis, een hokkerig gebouw. Voor de ramen zit geen glas en uiteraard dus geen airconditioning. Het voelt bijna cynisch om dit zo te benoemen, omdat het hier een vanzelfsprekendheid is dat er geen airco is, maar met je nederlandse geest zou je anders verwachten. Eerst naar de eerste hulp, een soort kamer, verder doet niets je denken aan een eerste hulp. Geen dokters, geen spullen, niet schoon. Op de eerste hulp liggen twee kindjes. Het ene kindje is ziek, maar ik herken en vraag niet wat er aan de hand is. Het voelt toch al brutaal om hier rond te lopen. De moeder zit naast het spijlenbedje en ze wachten op overplaatsing naar een bedje op een afdeling. Het andere kindje ligt op een rubber matras, zonder lakens en is ernstig verbrand. Lijfje en hoofd. Het heeft een botnaald waardoor vocht loopt en het ziet er extreem treurig uit. Ik begrijp niet dat ik niet misselijk wordt. Niet zozeer van geur of viezigheid, maar gewoon, omdat het echt niet klopt. Ik denk aan onze fantastische afdeling in het OLVG waar ik apetrots op was en ben, kijk dan hier om me heen en hoop zo verschrikkelijk dat zowel Nederlandse patiënten als personeel zich bewust zijn van ons grote voorrecht. Liberianen zijn niet dom, lui, achter of god mag weten wat. Hun wieg heeft op een plek gestaan, waar je het gewoon veel minder getroffen hebt en door cultuur en corruptie veel minder welvaart en gezondheid ondervindt in je leven. De arrogantie die wij soms hebben dat daar sprake is van enige keuze bij de gewone man/vrouw is echt niet goed. Ik buig mijn hoofd en voel me nederig. Waar heb ik mijn plek in de wereld aan verdiend?

<img src=\"images/2016/12/img_07891.jpg\" alt=\"\" width=\"350\" height=\"469\" style=\"margin: 10px; float: left;\" title=\"Babietje op de IC...\" />

<img src=\"images/2016/12/img_08261.jpg\" alt=\"\" width=\"350\" height=\"469\" style=\"margin: 10px; float: left;\" title=\"Zuurstofmaskers voor hergebruik\" />

<img src=\"images/2016/12/img_08281.jpg\" alt=\"img 08281\" width=\"350\" height=\"469\" style=\"margin: 10px; float: left;\" title=\"Beschikbare bedden worden bijgehouden op een bord aan de ingang\" />

Het ziekenhuis lijkt in niets op ons beeld van een ziekenhuis. De intensive care is een zaal zonder monitoren infuuspompen of andere hulpmiddelen. Wel staan er grote zuurstofflessen en eenvoudig uitziende beademingsapparaten. Er zijn er twee en Augustine laat me een verdeler zien met vijf zuurstofklokken, waardoor er met behulp van één beademingsapparaat vijf kindjes kunnen worden beademd. Die verdeler is ontwikkelt door een arts die een aantal jaren geleden een tijdje in het ziekenhuis gewerkt heeft. Geweldig. Het kleine baby'tje, de enige die alleen ligt, omdat ze de kans op infectie te groot achten als ze op zaal ligt, ligt aan een infuusje, voor de medisch geschoolde onder ons; een te vroeg geborene, waarbij de druppels geteld worden, niks spuitenpomp. Het ziet er qua ernst niet uit als een ICU, maar ik realiseer me dat de mensen en kindjes die net zo ziek zijn als de patiënten op een Nederlandse ICU, niet meer zouden leven hier. We lopen door naar de gewone afdelingen. Nergens zit een deur of echte afscheiding tussen. Er is een afdeling infectieziektes en een afdeling malnutrition. Kinderen zien er hier eigenlijk niet direct ondervoed uit, maar eenzijdige voeding is hier een groot probleem, meestal veroorzaakt door een gebrek aan kennis. De verpleegkundigen zitten met een groepje aan tafel, ze zien er een mat uit. Ik kan me niet voorstellen dat wij er in Amsterdam zo bij zouden zitten. Er ligt een kindje, dat ogenschijnlijk niet helemaal geestelijk gezond is, heel erg te huilen en te piepen, met enorme intrekkingen. Geen verpleegkundige beweegt zich zijn kant op.

Iedere afdeling heeft een phycician assistent. Deze functioneert hier als arts, of eigenlijk beter dan de artsen. Ze corrigeert hun beleid en is altijd aanwezig. Augustine vertelt me later dat het ziekenhuis vijf kinderartsen heeft die ergens onderweg hun passie hebben verloren. De hangende verpleegkundigen zien er ook uit alsof de passie eruit is. De PA’s (phycisian assistents) niet, die staan te werken als paarden. Een PA verdient US$250 per maand, een verpleegkundige US$190. Het komt regelmatig voor dat er ineens drie maanden niet uitbetaald wordt omdat er geen geld is. Als je dan weet dat onze Veronica 150 verdient en met alle vergoedingen en extraatjes erbij dichter bij de 250, dan bij de 190 zit, vraag je je wel af wat je drijft om te studeren en te gaan werken in een ziekenhuis. Mijn conclusie dat de passie eruit is, zal te vroeg getrokken zijn. Dat denk ik trouwens wel vaker als ik zo zit te schrijven; wie ben ik dat ik denk te weten hoe het zit in Liberia?

De poli van Augustine vindt buiten onder een boom plaats, mooi. Het is er rustig en schoon en hij neemt de tijd voor de kinderen. Een jongen wordt nog even gecheckt op malaria  omdat hij zich niet goed voelt. Gelukkig zijn de patiënten van vandaag voorlopig nog geen 18, dan houdt het op. Geen gratis insuline en spuiten meer. De gemiddelde kosten hiervoor zijn US$ 60 per maand. De gemiddelde verdienste per hoofd van de bevolking US$ 1 per dag. De prognose voor deze kinderen laat zich dus raden…

En ja, dan staat Pat voor mijn neus en zijn we klaar om naar Robertsport te vertrekken om naar het strand te gaan en een nachtje in een heel leuk hostelachtig ding te verblijven. Het is raar verdeeld in de wereld.

<img src=\"images/2016/12/img_07651.jpg\" alt=\"img 07651\" width=\"700\" height=\"525\" />

We hebben een super weekend. Heerlijk naar het strand. Na een uurtje genoten te hebben van de zee en de zon lopen we terug. Daar staat een half dorp de visnetten binnen te halen. Prachtig.

We zitten ’s avonds aan tafel met de andere bezoekers van het hostel. Drie Italianen, waaronder een journaliste en een fotograaf. Het is heel gezellig en we lopen de rest van ons weekend met hen mee. Ze schrijven een verhaal en maken foto’s over een groepje jongeren dat surft. Er worden de prachtigste foto’s gemaakt. We hebben een heel gezellig weekend, leuke mensen en super relaxte omgeving.

<img src=\"images/2016/12/img_07601.jpg\" alt=\"The surf dudes...\" width=\"450\" height=\"338\" style=\"margin: 10px; float: left;\" />

<img src=\"images/2016/12/img_0759.jpg\" alt=\"\" width=\"450\" height=\"338\" style=\"margin: 10px; float: left;\" />

Voor het donker rijden we terug naar Monrovia, de journalist en fotograaf rijden met ons mee. Gezellig.

Ik laat me soms wat somber uit over ontwikkelingswerkers, dat meen ik ook echt. Niet zozeer over de individuele motivatie, daar geloof ik echt wel in, maar meer over de zin en over hoe het georganiseerd is. Het duurste hotel in de stad zit altijd bomvol. Ik ken het aantal kamers niet, maar laat ik nou eens heel bescheiden zijn en zeggen dat dit vijf etage hoge gebouw 60 kamers heeft. Dit maal 200 (prijs voor een nacht), is toch gauw US$ 360.000 per maand. Geld om te overnachten voor alle consultants van NGO’s, UN medewerkers en andere hulptroepen. Zakenmensen zijn er niet of nauwelijks. Allemaal belastinggeld, zei Pat gisteren treurig. En dat is alleen het geld voor de overnachtingen. Het zal wel door mijn achtergrond komen, en ik weet ook niet precies of de medische hulpverlening duurzamer georganiseerd is, maar daar ben en blijf ik wel positief over. Het helpt echt zoveel als je met ziekte te maken hebt en er komt kennis en spullen die onmiddellijk toepasbaar zijn en ook het verschil maken.

De kerstperiode is hier al enkele weken prominent aanwezig. Plastic goedkoop uitziende kerstversiering, bomen en gekleurde knipperende lichtjes zijn volop te koop in de supermarkten en bij de stoplichten. Het blijft toch raar dat die spar het symbool voor kerst is overal ter wereld. Ook in welvarender tropische oorden, of oorden op het andere halfrond, laten plaatjes van kunstbomen zien, volgehangen met ballen. Het westen is dominant aanwezig op alle fronten. Ik wacht rustig tot Noor met witte lampjes uit Nederland komt en kaarsen meeneemt. Er hangen vijf papieren kerstballen, die ik meekreeg op onze laatste teamdag van leidinggevenden op 6 oktober j.l. Dank jongens, ziet er best leuk uit toch?

Het kerstpakket van Wienco is een 50 kg zak rijst en 10 liter palmolie. Wij geven ons kerstpakket aan Veronica, die geen officiële werknemer van het bedrijf is. Pat roept haar om haar uit te betalen en te zeggen dat we haar even naar huis brengen met haar ‘kerstpakket’ (andere werknemers gaan denk ik echt achter op de brommer (=taxi) met hun zak en jerrycan olie???  Hij geeft haar 150 dollar extra voor de feestdagen. Ze was ons bed aan het opmaken en loopt met een kussen in haar handen. Als ze ziet wat ze krijgt, verstopt ze haar gezicht in het kussen en loopt weg. Ik schiet vol. We brengen Veronica even naar huis. Ze huurt een kamer voor 20 dollar in een huis. Best netjes, het is een stenen huis en zit van de buitenkant keurig in de verf. De binnenkant doet erg denken aan een Afrikaanse hut. Geen ramen (=koeler) en dus aardedonker. Op de tast loop ik naar Veronica’s kamer. Grace (2jaar) dribbelt op haar dunne beentjes om me heen, alsof ze in het zonlicht huppelt. Grappig toch. Ieder westers kind zou een hartstilstand krijgen in dit aardedonker. Dat wordt me steeds maar weer duidelijk. Ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is. Als je altijd geleerd hebt dat slaan normaal is, dan sla je en word je geslagen. Als je altijd geleerd hebt dat hekserij bestaat, dan bestaat hekserij. Als je nooit iemand heb kunnen vertrouwen, dan vertrouw je niemand en als je geen licht hebt in huis, voel je je veilig in het donker.

Nog twee dagen, dan landen Bas, Noor en Hidde op Robertsville, Monrovia!! Heerlijk, we verheugen ons ontzettend op twee weken met zijn vijven. Ik wens iedereen hele fijne en warme kerstdagen met geliefden en vrienden en vooral een gezond en voorspoedig 2017 .